Τρόποι συντήρησης και καθαρισμού του στρώματος και πληροφορίες το μικροοικοσύστημά του.
Ιστορικό
Η ανάγκη καθαρισμού των στρωμάτων είναι τόσο παλιά όσο και τα στρώματα! Τον προηγούμενο αιώνα και πριν την αστικοποίηση τα συνηθέστερα στρώματα ήταν λεπτότερα και γεμισμένα με βαμβάκι ή μαλλί. Οι παλαιότεροι θυμούνται την κατασκευή και τον καθαρισμό αυτών των στρωμάτων να τα κάνει ένας πλανόδιος τεχνίτης-γυρολόγος, ο λεγόμενος παπλωματάς, με βασικά εργαλεία το δοξάρι, το ψαλίδι, βελόνα και κλωστή.
Με τον καιρό και την χρήση το γέμισμα του στρώματος «καθόταν» και φύρανε και τότε ο παπλωματάς ξήλωνε τις ραφές, έβγαζε το γέμισμα, έπλενε το ύφασμα και κτυπούσε με το δοξάρι του ελαφρά το βαμβάκι για να φουσκώσει να φύγει η φύρα, σε μορφή σκόνης. Ύστερα το άφηνε στον δυνατό ήλιο μαζί με το ύφασμα. Την επόμενη μέρα έβαζε το βαμβάκι στο στεγνό πλέον ύφασμα μαζί με συμπλήρωμα και το έραβε στο άνοιγμα αλλά και σε όλη την επιφάνεια, συνήθως με περίτεχνο τρόπο, ώστε να στερεωθεί το βαμβάκι και το στρώμα να μένει ομοιόμορφα παχύ.
Όποιος έχει πατρικό σπίτι στο χωριό πιθανότατα έχει και ένα τέτοιο στρώμα.
Οι καιροί άλλαξαν και όπως όλα τα χρηστικά μας αντικείμενα έτσι και το στρώμα άλλαξε, στη μορφή που όλοι γνωρίζουμε και τιμούμε τουλάχιστον έξι ώρες την ημέρα. Παράλληλα άλλαξε και ο τρόπος καθαρισμού του στρώματος.
Γιατί να καθαρίσω το στρώμα μου;
Στο στρώμα περνάμε το ένα τρίτο της ζωής μας και αυτός είναι ο λόγος που χρειάζεται καθαρισμό. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι στον ύπνο μας απονεκρωμένα κύτταρα εναποτίθενται στο υφασμάτινο κάλυμμα του στρώματος (καπιτονέ) και σε συνδυασμό με την υγρασία και τη θερμοκρασία, που είναι σχετικά σταθερές, αναπτύσσεται ένα αραχνοειδές μικρό έντομο γνωστό ως «άκαρι της σκόνης».
Το ακάρεο αυτό καθ’ εαυτό είναι αβλαβές για τον άνθρωπο και τα κατοικίδια. Το πρόβλημα αρχίζει όταν η τροφή των ακαρέων, τα απονεκρωμένα μας κύτταρα, βρίσκεται σε αφθονία και τα έντομα πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα. Στον κύκλο της ζωής του παράγει περιττώματα και πεθαίνοντας μένει ο εξωσκελετός του ο οποίος χάνει την υγρασία του και τη στήριξη στο ύφασμα. Αυτά, τα περιττώματα και ο εξωσκελετός, είναι το πρόβλημα για τον ανθρώπινο οργανισμό.
Τα περιττώματα περιέχουν ένα ένζυμο που αποδεδειγμένα είναι αλλεργιογόνο και ο εξωσκελετός επιβαρύνει το δέρμα και όλη την αναπνευστική οδό από τη ρινική κοιλότητα έως τους πνεύμονες.
Αυτό που στην πραγματικότητα συμβαίνει σε ένα παραμελημένο στρώμα είναι ότι κάθε φορά που «πέφτουμε» στο κρεβάτι ή αλλάζουμε πλευρό μετακινούμε ένα σύννεφο βαριάς λευκής σκόνης που περιέχει νεκρά κύτταρα, ακάρεα, περιττώματα, γύρη και σκόνη, με αποτέλεσμα να την αναπνέουμε και να έρχεται σε επαφή με το δέρμα μας.
Οι συνέπειες αυτής της πολύωρης καθημερινής επιβάρυνσης εκδηλώνεται στους ανθρώπους με αλλεργική ρινίτιδα, άσθμα και δερματικά εκζέματα.
Αναντίρρητα μπορούμε να αποφύγουμε τα παραπάνω με την χαμηλή υγρασία, τον καλό καθημερινό αερισμό του χώρου και τον τακτικό επαγγελματικό καθαρισμό του στρώματος
Πως μπορώ να συντηρώ το στρώμα μου;
Το σημαντικότερο που μπορεί να γίνει είναι ο τακτικός αερισμός του χώρου για να διατηρείται χαμηλά η υγρασία σε αυτόν. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημάνουμε ότι αναφερόμαστε στις κλιματολογικές συνθήκες της Αθήνας. Σε περιοχές ή χώρους με υψηλή υγρασία δεν αρκεί μόνο ο αερισμός αλλά χρειάζεται και αφύγρανση.
Επίσης, είναι καλό, εφόσον είναι εφικτό, να βλέπει το στρώμα άμεσα το ηλιακό φως για την μείωση ακόμα περισσότερο της υγρασίας στο στρώμα.
Σημαντικό είναι και το σκούπισμα του στρώματος με την ηλεκτρική σκούπα, όπως σκουπίζουμε τον καναπέ, για να πάρουμε την σκόνη και τα νεκρά κύτταρα πριν προλάβουν να εισχωρήσουν βαθύτερα στο ύφασμα του στρώματος.
Ακόμα, μπορούμε να περιστρέφουμε το στρώμα και στους δύο άξονές του (πάνω-κάτω, κεφάλι-πόδια) ώστε να «ξεκουράζεται» και να λερώνεται ομοιόμορφα.
Τέλος, ο περιοδικός επαγγελματικός καθαρισμός καθαρίζει σε βάθος το στρώμα ενώ επιπρόσθετα υπάρχουν τρόποι λεύκανσης και απολύμανσης. Σπανιότερα κάνουμε και χρήση βιοκτόνων.
Πως γίνεται ο επαγγελματικός βιοκαθαρισμός στρώματος;
Πριν αναλύσουμε τους τρόπους που καθαρίζουμε το στρώμα είναι απαραίτητο να αποσαφηνίσουμε κάποιες έννοιες για την αποφυγή της όποιας παρερμηνείας.
ΒΙΟΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ είναι ο καθαρισμός που αφαιρεί μέρος ή το σύνολο του επιβαρυντικού για την υγεία μας φορτίου. Το φορτίο αποτελείται από ρύπους όπως σκόνη, γύρη, ακαθαρσίες, αλλά και έμβιους παρασιτικούς μικροοργανισμούς όπως μικρόβια, μύκητες, ακάρεα. Έτσι, κάθε καθαρισμός που αντιμετωπίζει τα παραπάνω ονομάζεται βιοκαθαρισμός.
Είναι σαφές ότι ο βιοκαθαρισμός δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τον «βιολογικό καθαρισμό», ο οποίος ορίζει τον καθαρισμό των υδάτινων λυμάτων για να επαναχρησιμοποιηθούν για πότισμα και άλλες εργασίες ή να παροχετευτούν στην θάλασσα.
Απολύμανση είναι η εφαρμογή, κατά την διάρκεια ή μετά από τον καθαρισμό, μίας μεθόδου για την καταστροφή συνήθως των περισσοτέρων ή όλων των παθογόνων λοιμωδών ή παρασιτικών παραγόντων με θερμότητα, ακτινοβολία, χημικά μέσα αλλά και βιοκτόνα .
Σε αντίθεση με την αποστείρωση, η απολύμανση δεν καταστρέφει τα σπόρια (το αναπαραγωγικό υλικό) των μικροβίων.
Η διαδικασία του βιοκαθαρισμού μπορεί να περιλαμβάνει τρεις φάσεις ανάλογα με την κατάσταση του στρώματος:
α) Απομάκρυνση του φορτίου από το στρώμα (βασική εργασία χωρίς νερό)
β) Λεύκανση-απολύμανση (εάν υπάρχουν κιτρινίλες ή λεκέδες από αίμα κ.α. στο στρώμα)
γ) Χρήση βιοκτόνων ακαρεοκτόνων (σπάνια)
Απομάκρυνση του φορτίου
Η βασική αυτή εργασία είναι η στεγνή απομάκρυνση των ρύπων με ειδική σκούπα υψηλής απορρόφησης και ταυτόχρονης δόνησης από το βάθος του στρώματος.
Για ένα διπλό στρώμα θα χρειαστούν περίπου τριάντα λεπτά της ώρας και για τις δύο πλευρές του και θα βγει αρκετή σκόνη για να γεμίσει μια μεγάλη κούπα . Η εργασία αυτή μπορεί να είναι και υγρή με τη μέθοδο του ψεκασμού και της άμεσης απορρόφησης “injection extraction”.
Λεύκανση και απολύμανση.
Πολλά στρώματα έχουν κιτρινίλες ή λεκέδες που πρέπει να αφαιρεθούν. Για την εργασία αυτή χρειάζεται να ψεκάσουμε το στρώμα με υγρό που δεν θα αφήσει κατάλοιπα όταν στεγνώσει και δεν θα το υγράνει σε βάθος. Κατά την λεύκανση έχουμε ταυτόχρονη απολύμανση της επιφάνειας.
Απολύμανση μπορούμε να πετύχουμε επίσης και με την χρήση υπέρθερμου ατμού (πάνω από 160c και πάνω από 5bar πίεση) καθώς και με την χρήση λάμπας UVC με όποια μέτρα προστασίας συνεπάγεται αυτό για τον επαγγελματία
Χρήση βιοκτόνων ακαραιοκτόνων
Η χρήση βιοκτόνων από πιστοποιημένο καθαριστή στρωμάτων, όπως οι ταπητοκαθαριστές, δεν επιτρέπεται από την Ελληνική νομοθεσία.
Η εφαρμογή αυτών των σκευασμάτων γίνεται αποκλειστικά από γεωπόνους. Στην αγορά κυκλοφορούν προϊόντα που υπόσχονται την μείωση των αλλεργιών και μπορεί ο καταναλωτής να αγοράσει και να ψεκάσει με αυτά το στρώμα του.
Στην περίπτωση αυτή, αν εφαρμόσουμε το σκεύασμα χωρίς να απομακρύνουμε το φορτίο από το στρώμα, θα μειώσουμε τον αριθμό των ακάραιων αλλά όχι και τους αλλεργιογόνους παράγοντες (περιττώματα, εξωσκελετό, γύρη, σκόνη).
Εν κατακλείδι η χρήση βιοκτόνων πρέπει να γίνεται μετά τον καθαρισμό του στρώματος και από τον κατάλληλο επαγγελματία.
Συνοψίζοντας
Όπως όλες οι υφασμάτινες επιφάνειες (ρούχα, χαλιά, σεντόνια, κουρτίνες) που χρησιμοποιούμε θέλουν τον ειδικό καθαρισμό τους, έτσι και το στρώμα, παρά την προστασία των σεντονιών, χρειάζεται ειδικό-επαγγελματικό περιοδικό καθαρισμό. Μόνο έτσι αποφεύγουμε την καθημερινή επιβάρυνσή μας κατά τη διάρκεια του ύπνου.